Door renee op
Een dikke week geleden werd het nieuws bekend dat Leo Van Broeck de nieuwe Vlaamse Bouwmeester wordt. Hoewel Van Broeck pas op 1 september start in zijn nieuwe functie, is Samenhuizen vzw alvast positief na een kijkje in het portfolio van de man in kwestie.
In 2014 zag het er nog naar uit dat er geen Vlaams Bouwmeester (VB) meer zou komen. De functie werd namelijk geschrapt in het Vlaamse regeerakkoord van 2014. Begin 2015 werd de toenmalige VB Peter Swinnen ontslagen na een doorlichting van de Vlaamse overheid. Hoewel het onderzoek nog gaande is wordt Swinnen belangenvermenging verweten. Na veel protest en o.a. een petitie ondertekend door vele zwaargewichten uit de architectuur- en culturele sector werd de beslissing om de functie van VB af te schaffen weer terug gedraaid – met nu de recente benoeming van Van Broeck.
Wie is Leo Van Broeck?
Van Broeck is een architect afkomstig uit het Brusselse. Samen met Oana Bogdan is hij de medeoprichter van architectenbureau Bogdan & Van Broeck. Daarnaast is Van Broeck ook professor architectuur en stedenbouwkunde aan de KU Leuven. Van Broeck komt regelmatig in de media, meestal vanwege zijn standpunten rond milieu en ruimtelijke ordening.
Wat doet de Vlaamse bouwmeester?
De VB heeft als opdracht om vanuit een langetermijnvisie het architectuurbeleid van de Vlaamse overheid voor te bereiden en uit te voeren. Hierbij dient de VB constant te overleggen met de overheid en de betrokken partijen. Concreet houdt de VB in de gaten hoe de Vlaamse overheid haar bouwopdrachten uitbesteed. De VB heeft een team van ongeveer twintig mensen die hierbij assisteren. De functie van VB werd ook in het leven geroepen om tot een meer coherente ruimtelijke ordening te komen.
Visie
Wat precies de visie is van Van Broeck blijft nog even koffiedik kijken aangezien hij nog niet is gestart. Op basis van het verleden is Samenhuizen alvast positief. Zo koppelde Van Broeck in zijn column in De Morgen het klimaatprobleem aan de problematische ruimtelijke ordening in België: “een niet-geïsoleerde 19e eeuwse stadsrijwoning heeft een 50% lagere klimaatimpact dan een passiefwoning in het buitengebied. Het is de mobiliteit die het verschil maakt. In een compact woonweefsel is alles vlakbij en heb je minder de auto nodig.”
In zijn expertenadvies aan de Vlaamse overheid van 2014 benadrukte Van Broeck dat de overheid initiatieven om compacter te wonen zoals gemeenschappelijk wonen meer moet omarmen: “Daartoe dienen een aantal elementen in de regelgeving en de wijze van berekening van de inkomstenbelastingen aangepast te worden. Volgens onze huidige regelgeving worden alle bewoners van een cohousing project nog beschouwd als samenwonenden in één grote groep waardoor ze fiscaal in een zeer ongunstig regime terechtkomen.”
België moet ontsnipperen
Ook is het Vlaamse grondgebruik verkwistend volgens Van Broeck: “België is er in geslaagd om met zijn elf miljoen inwoners - minder dan de bevolking van metropolen als Parijs of Londen - een heel land kapot te verkavelen. We moeten ontsnipperen en gaan wonen op een manier die minder open ruimte inneemt” (De Morgen 09/07/2016). Van Broecks eigen architectenbureau weigert daarom klanten die op een kavel in de open ruimte willen bouwen.
De visie van Van Broeck lijkt te passen binnen het hervormingsplan van Vlaams minister voor Omgeving, Natuur en Landbouw Joke Schauwvliege dat onlangs in het nieuws kwam vanwege de “betonstop” die zij daarin voorstelt voor 2050 (zie ons eerdere nieuwsbericht hierover). Compacter wonen, compensatie van de natuur en ruil van bouwgronden zijn ideeën die Van Broeck al eerder poneerde. Wij van Samenhuizen hopen vooral op meer kansen en draagvlak voor gemeenschappelijk wonen. De minister en nu ook de nieuwe Vlaams Bouwmeester lijken in ieder geval al open te staan voor deze manier van wonen.
