Ecologische gemeenschappen tussen Oost en West

Samenhuizen vzw participeerde begin juni 2021 aan een tweedaagse Oost-West bijeenkomst van landelijke koepels voor eco-communities uit 6 Europese landen (Nederland, België en Frankrijk met Slovenië, Kroatië en Hongarije). 

Was het iets met powerpoints en conferentietafels waarrond peinzende mensen schema’s overlopen en saaie teksten klaarstomen? Of was het misschien een hippie ritueel met trommels en geestverruimende middelen?

Niets daarvan, deze bijeenkomst ademde helemaal de sfeer van de uitgesproken ecologische gemeenschappen die wij als vereniging mee promoten. Vanuit ons land gaat Samenhuizen vzw dit doen via de nieuwe vereniging Belgeco vzw, die wij mee hebben opgericht, maar hierover meer in een ander artikel. Uiteraard blijft Samenhuizen ook andere vormen van gemeenschappelijk wonen actief ondersteunen. 

In het Sloveense ecodorp ‘Sunny Hill’ doken we in een ‘bad’ van werkzame elementen die een woongemeenschap kunnen doen bloeien, maar die ook een ‘vergadering’ verrijken. Elementen die verbinding en uitwisseling bevorderen, en die een positieve communicatiecultuur helpen opbouwen. Dat zit in grote dingen (respect voor elkanders standpunten, consensus betrachten, …) en in kleine dingen (invoelend luisteren, laten uitspreken, …) en in versteviging van het contact (samen eten, verhalen vertellen, …). Dat zit in evenveel aandacht voor het samen afleggen van de weg als voor het resultaat. En op die manier werd het – voor mij althans – een bijzondere ervaring. 

De hele tweedaagse werd omkaderd door GEN-Europe (De Europese afdeling van Global Ecovillage Network), was ondersteund door een ESCF van de Europese Gemeenschap (zeg maar: ‘Erasmus’ toelage voor verplaatsing en verblijf) en ging dus door in het vredige en onthalende ‘Sunny Hill’. 

Er is hard gewerkt, ook al leek het niet steeds op wat we ons gewoonlijk van werken voorstellen. Soms leek het hele gebeuren nergens naartoe te gaan. En dan – op schijnbaar wonderlijke wijze – werden de denk- en actiesporen duidelijk en ontstonden conclusies die we afzonderlijk nooit hadden kunnen bedenken. De term ‘collectieve intelligentie’ had ik al ergens gehoord en hier maakten wij dit concreet, dank zij een mix tussen denkwerk en intuïtie. 

De zes deelnemende landen schreven de krijtlijnen uit van een West-Europees subregionaal netwerk (NL, BE, FR, …) en een Zuidoost-Europees subregionaal netwerk (SLO, KRO, HU, …) en ook van de interregionale samenwerking tussen deze twee netwerken. Een samenwerking die voor alle partners meerwaarde oplevert, door de tussenschaal, en ook door de gelijkenissen en de verschillen van de deelnemende organisaties (cultuur, fase van uitbouw van de werking, …). Er is voorzien in uitwisseling van informatie, kennis en experten, in gezamenlijke activiteiten, etc … . Dit alles versterkt het tussenliggende niveau tussen GEN Europe en de nationale organisaties en netwerken. 

En dan waren er de extra’s van deze tweedaagse. Er was de mooie, natuurlijke omgeving, het liefdevol bereide eten, het samen zingen of gewoon wat kletsen of diep doorbomen. Er was de aandacht voor elkaar, praktisch en emotioneel, de acceptatie van verschillen, het vanzelfsprekende samenwerken. Dat allemaal kwam er bovenop. En zijn dat wel extra’s? Of is dit de essentie van gemeenschappelijk wonen, van samen zijn om welke reden dan ook? 

Tot slot nog hartelijk dank aan alle mensen die op Europees niveau, op Vlaams niveau en – last but not least – binnen en rond hun woonprojecten de samenleving warmer en meer verbonden maken.

Luk Jonckheere, voorzitter Samenhuizen vzw