In 2009 was in het Vlaams Parlement reeds een resolutie (Dua et al, 2009) aangenomen betreffende het nemen van maatregelen om cohousing te stimuleren en te ondersteunen. Er waren geen tegenstemmen en geen onthoudingen. De volksvertegenwoordigers van het Vlaams Belang namen geen deel aan de stemming. Het volledige dossier en de basistekst vindt u hier.
De enige vorm van samenhuizen waarover tot nu toe iets terug te vinden is in de wetgeving is het zorgwonen. Met wat goede wil kan je ook bepaalde vormen van kamerwonen als gemeenschappelijk wonen beschouwen. Dit wil zeggen dat gemeenschappelijk momenteel niet mogelijk is, er zijn immers duizende woongemeenschappen groot en klein in Vlaanderen en Brussel. Zij bestaan en organiseren zich zo goed en zo kwaad mogelijk binnen de huidige regelgeving, maar botsen daarbij op heel wat knelpunten en hinderpalen.
De Vlaamse Wooncode is van toepassing op het verhuren van kamers met gemeenschappelijke voorzieningen. De Wooncode maakt een onderscheid tussen kamers verhuren aan studenten en kamers aan niet-studenten. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen 'studentengemeenschapshuizen' en 'kamerwoningen' waarbij specifieke kwaliteits- en veiligheidseisen worden opgelegd voor de kamers en aanwezigheid van voorzieningen in de gemeenschappelijke delen. Via een conformiteitsattest dat moet worden aangevraagd bij het college van burgemeester en schepenen wordt het verhuren als studentengemeenschapshuis en kamerwoning al dan niet toegestaan. In de praktijk werd voor de overgrote meerderheid van de gemeenschapshuizen in ons land nooit een conformiteitsattest aangevraagd.
Eind 2011 werd een omzendbrief uitgestuurd met betrekking tot het onderscheid tussen kamers en woningen.
In het regeerakkoord van de Vlaamse regering van 2014 staan enkele intenties ivm cohousing en groepswonen.
De resolutie uit 2015 en onze Open brief aan minister Homans om hier daadwerkelijk op korte termijn werk van te maken vind je hieronder. Alsook de bijhorende Nota Gemeenschappelijk wonen, Sociale huisvesting en Welzijn.
Minister Homans creëerde een kader voor een proefomgeving voor experimentele woonvormen waarbij initiatieven zich konden kandidaat stellen voor 31/08/2017. Er werden 48 aanvragen ingediend. Najaar 2017 besloot de Vlaamse regering welke initiatieven geselecteerd werden als proefprojecten (zie lijst onderaan).
De studie Solidair wonen waaraan we meewerkten kan je hier raadplegen. De brochure rond woningdelen die we in opdracht van de provincie Antwerpen mochten maken vind je hier: brochure woningdelen
Een overzicht van knelpunten en de beleidsaanbevelingen die we op basis hiervan doen vind je hier.
In 2019 werd volgende definitie van gemeenschappelijk wonen opgenomen in de Vlaamse Wooncode: "een woonvorm in een gebouw of gebouwencomplex dat wonen als hoofdfunctie heeft en uit verschillende woongelegenheden bestaat, waarbij minimaal twee huishoudens op vrijwillige basis minimaal één leefruimte delen en daarnaast elk over minimaal één private leefruimte beschikken en waarbij de bewoners samen instaan voor het beheer".
We pleiten er nu voor om hier een stimulerend beleid aan te koppelen, zodat de intenties rond het bevorderen van gemeenschappelijk wonen geen dode letter blijft. Onze aanbevelingen hierover vinden jullie terug in ons Memorandum 2019.
